Vis wel of niet gezond?

In Nederland eten we 3,4 kilo vis per persoon per jaar, dat is
niet veel als je het vergelijkt met andere Europese landen. En daarom
krijgen we van alle kanten te horen dat we in ieder geval twee keer per
week een portie vis zouden moeten eten. Maar, is dat eigenlijk wel zo
gezond?In ons voedsel komen giftige stoffen voor. Vooral de zogeheten dioxines
en PCB’s zijn slecht voor ons. Dioxines en dioxine-achtige verbindingen
zoals PCB’s (poly-chloorbifenylen) zijn chemische afvalstoffen die
vooral ontstaan bij verbrandingsprocessen.

 Dioxines komen voor in
uitlaatgassen en verbrandingsrook, maar kunnen ook ontstaan bij de
productie van bepaalde bestrijdingsmiddelen. Ook bij natuurlijke
gebeurtenissen zoals bosbranden en vulkaanuitbarstingen kunnen dioxines
ontstaan. Het zijn kleurloze en geurloze stoffen met diverse chemische
samenstellingen.
Ook in vis komen veel dioxines en PCB’s voor. Via het water worden de
giftige stoffen opgenomen door bijvoorbeeld zeealgen. Kleine vissen
eten deze algen en krijgen op die manier hun portie gif binnen. Deze
kleine vissen worden weer gegeten door grotere vissen en die komen
uiteindelijk op ons bord terecht.

Volgens Tinka Murk, hoogleraar Milieutoxicologie aan de Universiteit
van Wageningen zijn de schadelijke gevolgen van dioxines op de lange
termijn zeer ernstig. Dioxines tasten ons immuunsysteem aan, maar we
kunnen er ook leerproblemen van krijgen. Daarnaast kunnen dioxines ook
kankers bevorderend zijn. Dioxines veroorzaken echter geen schade aan
onze DNA. Vooral zwangere vrouwen moeten erg opletten voor dioxines,
want hun ongeboren kind is hier uiterst gevoelig voor. Helaas is er
verder nog maar weinig bekend over de gevolgen van dioxines op de lange
termijn.

Wij eten relatief weinig vis, maar
toch zorgt vis voor een relatief hoog percentage dioxine. Volgens Tinka
Murk ligt het maximum gehalte aan dioxines en PCB’s in vis hoger dan
van andere voedingsmiddelen. Dioxines en PCB’s in vis is niet tegen te
gaan waardoor de EU-norm voor de toegestane hoeveelheid van die
gifstoffen voor vis vrij hoog is. Als we vlees en vis gelijk zouden
trekken, dan zouden we nauwelijks nog vis kunnen eten, aldus Tinka
Murk. Uit
Belgisch onderzoek blijkt dat mensen die meer dan drie keer per week
vette vis eten, te veel dioxines binnenkrijgen. De Gezondsheidsraad,
het Voedingscentrum en het Nederlands Visbureau
raden aan om twee keer per week vis te eten. Volgens Tinka Murk is dit
een advies wat we zeker moeten proberen om op te volgen, maar ze heeft
wel een aantal tips voor ons.

We moeten namelijk wel letten op
de vissoorten die we eten. Het verschilt heel erg per vissoort hoeveel
dioxines en PCB’s erin zitten. Als je bijvoorbeeld één keer per week
150 gram paling uit de Biesbosch eet, zit je al aan de maandelijkse
norm van het dioxine gehalte. Vissen die vaak meer dioxines bevatten
zijn: vis uit Nederlandse wateren, de Middellandse Zee en dicht bij de
kust gevangen vis. De roofvissen zoals zwaardvis, marlijn, snoekbaars,
tonijn en haai zijn ook minder veilig. Dat komt omdat roofvissen aan
het eind van de voedselketen zitten en andere dioxine houdende vissen
eten. Tonijn bevat vooral veel methylkwik en deze vis kan je beter niet
meer dan één keer per maand eten.

Dan zou je denken dat kweekvis
de oplossing is, maar helaas bevatten ook die stoffen die niet goed
voor ons zijn. In het voer van de kweekvis kan van alles doorheen
gegooid zijn zoals antibiotica. En kweekvis van buiten Europa,
bijvoorbeeld Tilapia, is soms ook weer erg vervuild.
Vissen
die zijn gevangen op de oceaan zijn redelijk veilig en deze bevatten
ook weinig dioxine-equivalenten. Ook is magere vis over het algemeen
schoner dan vette vis. Het is volgens Tinka Murk dan ook aan te raden
om toch twee keer per week vis te eten, waarvan één keer per week vette
vis.
Als je vis eet is het niet aan te raden om daarnaast nog
eens visoliecapsules te slikken, omdat deze ook dioxines bevatten. Ook
voor deze capsules is een norm gesteld, maar als je regelmatig vis eet,
hoef je geen capsules te slikken. Dat is echt teveel en via een
onnatuurlijk omweg, aldus Tinka Murk.

Naast
dat dioxine in dierlijke producten zit is het minder bekend dat ze ook
in toegevoegde vetten en oliën zitten. Bijvoorbeeld in soep of koekjes.
Hier is nog nooit eerder onderzoek naar gedaan. Er is dus helemaal geen
zicht op producten waarin dioxines zitten zoals industriële oliën en
vetten en plantaardige producten en dierlijke vetten. Het is wel aan te
raden om te letten op dierlijke vetten.

Volgens Tinka Murk hoeft
dit niet te betekenen dat we niets meer kunnen eten. Je moet alleen wel
bewust kiezen en daarmee kan je veel invloed uitoefenen op je
eetpatroon. Het is heel erg belangrijk om gevarieerd te eten.

Nog een keer de tips op een rijtje:
- Beperk dierlijke vetten
- Maximaal twee keer per week vis, waarvan één keer per week vette vis
- Het liefst geen vis uit de Nederlandse wateren, Middellandse zee en dichtbij de kust gevangen, roofvissen en tonijn
- Geen extra visoliecapsules als je al vis eet
- Eet gevarieerd
-
Daarnaast is het ook belangrijk om te letten op verantwoord en duurzaam
gevangen vis. Hierdoor wordt de vis en de vissector behouden.

Bron: kassa